اول انسان بود یا قرآن؟

شاید به راحتی بگویید اگر انسانی نباشد، قرآنی نخواهد بود. اما خدا تصریح می‌کند اتفاقاً اول قرآن بود و بعد انسان! تازه دقیق‌ترش این که اول قرآن را آموخت و بعد انسان را خلق کرد:

الرَّحْمنُ، عَلَّمَ الْقُرْآنَ، خَلَقَ الْإِنْسانَ، عَلَّمَهُ الْبَیانَ[1]

خدای رحمان، به رحمت گسترده‌اش قرآن را به جنّ و انس آموخت. انسان را آفرید. به او سخن گفتن را تعلیم داد.

می‌پرسید چطور ممکن است؟ باید بدانیم که حقیقت انسان بر اساس تعلیم قرآن آفریده شده؛ یعنی آنچه انسان را از حیوانات جدا می‌کند، ذات قرآنی (فطرت) اوست که باید آن را شکوفا کند. اگر شکوفایش کرد، می‌شود انسان، اگر نه، می‌شود حیوان! در نتیجه این حیات قرآنی است که انسان به بیان می‌رسد. یعنی برعکس حیوانات که نمی‌دانند از کجا آمده‌اند و باید در دنیا چه کنند تا به آخرت برسند، انسان قرآنی این‌ها را می‌داند و بر اساسش زندگی می‌کند.

پس خیلی فرق است بین انسان واقعی و این حیوانات انسان‌نما!